Ένα ακόμη βιβλίο που διάβασα εν όψει Χριστουγέννων είναι το Ρωσικές Χιστουγεννιάτικες Ιστορίες (εκδ. Νάρκισσος, 2003, 362 σελ., 11.14€), μία συλλογή διηγημάτων Ρώσων συγγραφέων, κυρίως κλασσικών τού 19ου αιώνα, όπως τού Ντοστογιέφσκι και του Τσέχωφ. Στην συλλογή μετέχει και ο Οντογιέφσκι, με τον Ρωσικό αστικό θρύλο να θέλει αυτόν και τον Ντοστογιέφκσι να έχουν βρεθεί αντιμέτωποι ως προπονητές σε αγώνα ποδοσφαίρου (προφανώς κάνω πλάκα…)
Παρότι οι κλασικοί συγγραφείς δεν είναι οι αγαπημένοι μου, πήρα το βιβλίο επειδή διάβασα πρόσφατα μία Χριστουγεννιάτικη συλλλογή διηγημάτων του Παπαδιαμάντη, η οποία μου ξύπνησε την επιθυμία να διαβάσω περισσότερα από εκείνη την εποχή. Συν ότι από τα μαθήματα λογοτεχνίας στο σχολείο μού είχε μείνει μία καλή ανάμνηση για τους Ρώσους κλασικούς. Και όντως στο βιβλίο αυτό βρήκα όσα έψαχνα: ιστορίες κωμικές και ιστορίες τραγικές, ωραίο γράψιμο, κινηματογραφικά τοπία, και φοβερή απεικόνιση τής εποχής. Ευτυχώς, παρότι το περίμενα ως αναγκαίο κακό, το βιβλίο δεν ήταν καθόλου βαρύ, σε αντίθεση με την εικόνα που επικρατεί για έργα κλασικής λογοτεχνίας και δη Ρώσικης. Πάμε τώρα να δούμε ταχέως τα εικοσιοκτώ διηγήματα των δέκα συγγραφέων που περιλαμβάνονται στην συλλογή.
Νέον Έτος, του Βλαδίμηρου Οντογιέφσκι (1804-1869): μία παρέα αποφοίτων πανεπιστημίου μαζεύεται παραμονή Πρωτοχρονιάς, κάνει ενθουσιώδη όνειρα για το μέλλον, και υπόσχεται να επαναμβάνει αυτήν την μάζωξη κάθε χρόνο. Μερικά χρόνια μετά, τα όνειρα αυτά έχουν συντριβεί από το ίδιο τους το βάρος και ελάχιστοι είναι αυτοί που μπορούν να δώσουν το παρόν. Ωραία, σύντομη, και κάπως καταθλιπτική ιστορία, καθώς και μια καλή πρώτη επαφή με τον Οντογιέφσκι.
Η Νύχτα των Χριστουγέννων, του Νικολάι Γκογκόλ (1809-1852): ο διάβολος έχει βάλει στο μάτι τον σιδερά ενός Ρωσικού χωριού, αλλά τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάζει. Ταυτόχρονα, ο σιδεράς προσπαθεί να αποπλανήσει την ομορφότερη κοπέλα τού χωριού, ενώ άλλες τρεγαλαφικές ιστορίες λαμβάνουν χώρα. Ένα ωραίο και αστείο διήγημα, μία κωμική εκδοχή των ιστοριών με συμφωνίες με τον διάβολο. Έχω διαβάσει και ένα άλλο διήγημα τού Γκογκόλ, Την Παραμονή τού Άι-Γιαννιού, στην συλλογή διηγημάτων τρόμου Το χαμόγελο του νεκρού και άλλες ιστορίες (Αίολος, 2018, 176 σελ., 10.80€).
Τα Χριστούγεννα ενός αγοριού και Μια πρωτοχρονιάτικη γιορτή κι ένας γάμος, του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι (1821-1881): ο γίγας των ρωσικών γραμμάτων δικαιολογεί σε λίγες μόνο σελίδες και δύο διηγήματα τον τίτλο του. Η πρώτη απεικονίζει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης ακόμα και μικρών παιδιών στην Ρωσία τού 19ου αιώνα, ενώ η δεύτερη εστιάζει στις απαράδεκτα μικρές ηλικίες που υποχρεώνονταν να παντρευτούν τα κορίτσια.
Παραμονές Χριστουγέννων τον έβλαψαν, του Νικολάι Λέσκοφ (1831-1895): ένα διήγημα με ένθετες ιστορίες για την σημασία τής συγχώρεσης. Σύντομο και καλογραμμένο.
Η μισή σχεδόν συλλογή περιλαμβάνει ιστορίες τού Άντον Τσέχοφ (1860-1904):
- Ο μαγικός καθρέφτης: μία σκοτεινή ιστορία έναν περίεργο καθρέφτη που κληρονομεί ένα νιόπαντρο ζευγάρι και την επίδραση που έχει πάνω στην γυναίκα.
- Γιορτινή υποχρέωση: η δυστυχία μίας ηλικιωμένης που συνειδητοποιεί με τρόμο ότι δεν θα έχει κανέναν επισκέπτη τα Χριστούγεννα εξ αιτίας ενός νέου εθίμου
- Στις γιορτές: μία γυναίκα έχει χάσει κάθε επαφή με την κόρη της τα τελευταία χρόνια και το ταχυδρομείο είναι ο μόνος τρόπος να την αποκαταστήσει.
- Νύχτα Χριστουγέννων: με έντονο άρωμα Παπαδιαμάντη, σε αυτήν την ιστορία μία γυναίκα περιμένει στην ακροθαλασσιά τον άντρα της, ο οποίος είναι μέρες τώρα στην φουρτουνιασμένη θάλασσα. Εξαιρετικά καλογραμμένη και με δυνατό τέλος.
- Οι μεγαλομάρτυρες της Πρωτοχρονιάς: ένα σατυρικό διήγημα για τους ανθρώπους που τρέχουν και δεν φτάνουν για καλύψουν όλες τις απαιτούμενες επισκέψεις στον κοινωνικό τους κύκλο.
- Πρωτoχρονιάτικο μαρτύριο και Η σαμπάνια: μπορεί η Πρωτοχρονιά να είναι μέρα γιορτινή για τους περισσότερους, όχι όμως και για τους αφηγητή αυτών των δύο διηγημάτων…
- Όνειρο: μία καταπληκτική ιστορία για έναν υπάλληλο ενεχυροδανειστηρίου, ο οποίος βλέπει σε κάθε αντικείμενο τής αποθήκης και μία ανθρώπινη τραγωδία που το οδήγησε εκεί…
- Απατεώνες κατ’ ανάγκην: από την μία μεριά η νοικοκυρά που αρνείται να σερβίρει το πρωτοχρονιάτικο δείπνο πριν τα μεσάνυχτα και από την άλλη η λοιπή οικογένεια και οι προσκεκλημένοι που πεινάνε σαν λύκοι επιδίδονται σε ένα διασκεδαστικό παιχνίδι με τους δείκτες τού ρολογιού…
- Το θαυμαστικό: ένα διήγημα με πολλή πλάκα για τις γνώσεις γραμματικής ενός κρατικού υπαλλήλου.
- Φιλελεύθερη ψυχή: η ανάθεση ρόλων σε μία θεατρική παράσταση είναι κάθε άλλο παρά σε χριστουγεννιάτικο πνεύμα.
- Ο καθρέφτης: μία γυναίκα θα κάνει τα πάντα για τον άρρωστο άντρα της… ή μήπως όχι;
- Νύχτα στο νεκροταφείο: τα νεκροταφεία καλό είναι να αποφεύγονται την νύχτα, ειδικά αν κάποιος είναι μεθυσμένος.
- Φιλελεύθερος: μία υπογραφή είναι ικανή να χαλάσει την πρώτη μέρα τού χρόνου.
- Το δέντρο της ζωής: το δέντρο της ζωής ζωντανεύει και… μοιράζει δώρα.
Αξέχαστη χοροεσπερίδα, του Ιβάν Μπούνιν (1870-1953): τα μάτια μίας γυναίκας θα προκαλέσουν μέχρι και μονομαχία.
Νέον έτος: καταπληκτικό διήγημα για ένα αντρόγυνο που παντρεύτηκε με προξενιό, αλλά ανακαλύπτει την αγάπη μέσα στα Χριστούγεννα. Καταπληκτικό διήγημα, με φοβερό μήνυμα.
Το παιδί και ο τρελός, του Βαλερί Μπριουσόφ (1873-1924): ούτε έξι σελίδες, κι όμως το διήγημα είναι μαγικό… «ένα παιδί κι ένας τρελός πήγαν μαζί να προσκυνήσουν τον Χριστό»… από τα καλύτερα τής συλλογής.
Γιορτές, του Ιβάν Σμελιόφ (1873-1950): το πολυποίκιλο μωσαϊκό των καλεσμένων ενός χριστουγεννιάτικου δείπνου ξεδιπλώνεται σε αυτό το διήγημα.
Γιορτινή ιστορία, Επισκέπτες, και Καλή χρονιά, του Μιχαήλ Ζοσένκο (1895-1958): τρία αδιάφορα διηγήματα.
Χριστουγεννιάτικη αφήγηση, της Νίνα Μπερμπέροβλ (1901-1993): ποιο είναι το καλύτερο χριστουγεννιάτικο δώρο για δύο ερωτευμένους;
Μείνετε συντονισμένοι για περισσότερα τέτοια άρθρα αλλά και για κληρώσεις βιβλίων στην ομάδα Φίλοι Ιστορικού Μυθιστορήματος και στην σελίδα Κοιλάδα της Γνώσης στο Facebook.