Αν έγραφα ποτέ λεξικό, στο λήμμα παραμυθάς θα έβαζα την παρακάτω φωτογραφία τού Καναδού συγγραφέα Guy Gavriel Kay. Πάμε να δούμε γιατί.
Ξαναδιαβάζοντας το A Song of Ice and Fire και ξαναβλέποντας την σειρά Game of Thrones, ένιωθα πως χρειαζόμουν μια πιο… ισχυρή δόση φανταστικού. Κάπως έτσι κατέληξα στον Kay, του οποίου βιβλίο είχα απολαύσει πρόσφατα (Πολεμιστές του Λυκόφωτος, άρθρο μου εδώ). Έχοντας μία πληθώρα βιβλίων του στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Anubis, είπα να πιάσω το πιο πρόσφατο, με τίτλο Κάποτε ένα Φως (Anubis, 2022, 464 σ.).
Όπως τα περισσότερα βιβλία του Kay, ο κόσμος στο Κάποτε ένα Φως είναι μία παραλλαγή του δικού μας, εν προκειμένω στην Ιταλία τού ύστερου 15ου αιώνα. Π.χ., η Ιταλία ονομάζεται Βατιάρη, η Ρώμη Ροδία (στην οποία υπάρχει ο Μέγας Πατριάρχης), η Κωνσταντινούπολη Σαράντιο, υπάρχει η αντίστοιχη Φλωρεντία των Μεδίκων, η Βενετία κ.ο.κ. Κύριο στοιχείο τού βιβλίου είναι η κόντρα μεταξύ των διοικητών δύο μισθοφορικών στρατών, οι οποίοι αντανακλούν τους πραγματικούς Φεντερίκο ντα Μοντεφέλτρο και Σιγισμούνδο Μαλατέστα. Οι δυο τους είναι κύριοι χαρακτήρες τού βιβλίου και οδηγούν την πλοκή, όμως εξίσου αν όχι περισσότερο σημαντικοί χαρακτήρες είναι ένας σπουδαγμένος γιος ράφτη και η ανηψιά ενός δούκα που άλλοτε άθελα και άλλοτε ηθελημένα μπλέκονται γύρω από τον ανεμοστρόβιλο των δύο διοικητών.
Γιατί λέω τον Kay παραμυθά λοιπόν; Διότι η πλοκή είναι αναπαίσθητη, εξυπηρετεί ίσα-ίσα ώστε να δώσει χώρο στους χαρακτήρες να αναπτυχθούν, να μάθουμε τα κίνητρά τους, και να αναλογιστούμε τις επιλογές τους. Δεν νομίζω πως πρόθεσή του είναι να παράσχει ηθικά διδάγματα, δεν μπορεί όμως κανείς παρά να στοχαστεί στο ευμετάβλητο της τύχης και στο πώς συγκεκριμένες συνθήκες και αποφάσεις διαμορφώνουν την ανθρώπινη μοίρα. Ο λόγος ρέει σαν γάργαρο νερό ηπειρώτικης πηγής, όπως ελάχιστοι ξέρουν να κάνουν τόσο καλά όσο ο Kay. Υπάρχει αρκετή δράση, νομίζω πιο πολύ από ότι στο Πολεμιστές του Λυκόφωτος αλλά καθόλου μαγεία (στηρίζω). Εξαιρετικά λεπτομερές είναι το εισαγωγικό σημείωμα τού συγγραφέα, όπου και μπορεί κανείς να βρει πληθώρα μελετών για την Ιταλία τού 15ου αιώνα. Μου άρεσαν επίσης οι αναφορές στο Σαράντιον (Κωνσταντινούπολη) κατά την πολιορκία του από τους Ασαρίτες (σας θυμίζει κάτι); Α, και κρατήστε και κάτι ακόμα: ο Σιγισμούνδος Μαλατέστα ήταν λάτρης τού Έλληνα φιλοσόφου Γεωργίου Γεμιστού Πλήθωνα και μάλιστα πήρε τα οστά του από τον Μυστρά όταν εξεστράτευσε εκεί κατά την πρώτο βενετοτουρκικό πόλεμο!
Εν κατακλείδι, απόλαυσα το Κάποτε ένα Φως και το προτείνω στους λάτρεις του ιστορικού μυθιστορήματος (τεχνικά το είδος του βιβλίου είναι ιστορικής φαντασίας) και στους φίλους του Kay. Σύντομα θα διαβάσω και το έτερο βιβλίου τού συγγραφέα στον ίδιο κόσμο μερικές δεκαετίες μετά, Παιδιά του Ουρανού και της Γης (τα δύο βιβλία είναι αυτοτελή). Ελπίζω να επανακυκλοφορήσουν και τα Οι Λέοντες του Αλ Ρασάν και το Σαραντινό Ψηφιδωτό. Ευχαριστώ τις Εκδόσεις Anubis για την προμήθεια τού βιβλίου.
Φίλες και φίλοι, μείνετε συντονισμένοι στην Κοιλάδα της Γνώσης για περισσότερες παρουσιάσεις βιβλίων, συνεντεύξεις, και κληρώσεις…