Καλώς ήρθατε, φίλες και φίλοι, στην δεύτερη συνέντευξη τής Κοιλάδας της Γνώσης! Σήμερα έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε τον συγγραφέα Θοδωρή Δεύτο, με σημαντική συνεισφορά στην λεγόμενη λογοτεχνία τής νοσταλγίας και συγγραφέα τού δημοφιλούς ιστορικού μυθιστορήματος για την Βόρεια Ήπειρο Το Πέρασμα Αντίκρυ (διαβάστε το άρθρο μου για το βιβλίο εδώ). Ας ακούσουμε λοιπόν τον κ. Δεύτο…
Πείτε μας δύο λόγια για εσάς. Τι έχετε σπουδάσει, πού έχετε εργαστεί, τι κάνετε στον ελεύθερό σας χρόνο, ποια βιβλία έχετε γράψει, τι σας αρέσει να διαβάζετε…
Έχω σπουδάσει Μαθηματικά στην Αθήνα, εργάστηκα στην δημόσια εκπαίδευση 32 χρόνια και εδώ και τέσσερα χρόνια είμαι συνταξιούχος. Ελεύθερος χρόνος δεν υπάρχει όταν είσαι συγγραφέας, γιατί είτε τρέχεις με το βιβλίο σου, είτε ετοιμάζεις άλλο. Πάντως όταν έχω ελεύθερο χρόνο κάνω ότι κάνουν όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι. Μου αρέσει το διάβασμα κυρίως, η καλή παρέα, να παρακολουθώ σπορ, να πηγαίνω για καφέ, να περπατώ στο φυσικό περιβάλλον, κ.ά . Έχω γράψει επτά βιβλία:
- Ο Ηπειρώτικος γάμος, λαογραφικό,
- Μη ρωτάς γιατί, μυθιστόρημα για εμφύλιο,
- Σμύρνη συγγνώμη, μυθιστόρημα για Μικρασία,
- Μήπως αγάπησα λάθος πατρίδα, μυθιστόρημα για την Κύπρο,
- Τραπεζούντα το διαμάντι της Ανατολής, μυθιστόρημα για τον Πόντο,
- Είμαι Πολίτισσα τζάνουμ, μυθιστόρημα για την Κωνσταντινούπολη, και
- Το Πέρασμα Αντίκρυ, μυθιστόρημα για τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου.
Ετοιμάζετε κάποιο βιβλίο;
Ναι, έχω ξεκινήσει ήδη την συγγραφή του επόμενου βιβλίου μου, που θα είναι και αυτό ένα ιστορικό μυθιστόρημα την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Αυτή την φορά θα σας πάω σε ένα ηρωικό νησί!
Ποιοι συγγραφείς σάς έχουν επηρεάσει καθοριστικά;
Νομίζω πρωταρχικά ο Καζαντζάκης, αλλά και ο Λουντέμης, ο Καραγάτσης κ.ά.
Το πρόσφατο ιστορικό μυθιστόρημά σας Το Πέρασμα Αντίκρυ (εκδ. Κλειδάριθμος, 2018) εξιστορεί μυθιστορηματικά την τραγωδία τού Ελληνισμού τής Βορείου Ηπείρου. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για το βιβλίο;
Κατ’ αρχάς το θέμα της Ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία είναι δυστυχώς ένα θέμα περίπου άγνωστο στην Ελληνική κοινωνία, όχι πάντως από δική της ευθύνη, αλλά του εκπαιδευτικού μας συστήματος που δεν αναφέρει τίποτε περί αυτού. Επομένως Το Πέρασμα αντίκρυ ήρθε για να καλύψει ένα πραγματικό κενό. Στην Αλβανία υπήρχε μια ελληνική μειονότητα 400.000 περίπου ανθρώπων, για την οποία όλες οι Ελληνικές κυβερνήσεις μετά το 1945 δεν έδωσαν καμία σημασία. Το παράπονο των αδελφών μας Βορειοηπειρωτών είναι ακριβώς αυτό. Ότι η μάνα Ελλάδα τους φέρθηκε σαν κακιά μητριά, ενώ εκείνοι υπέφεραν εκεί τα πάνδεινα γιατί ήταν Έλληνες, κάτω από το πιο σκληρό κουμουνιστικό καθεστώς της Ευρώπης, ενώ εμείς εδώ, περί άλλων τυρβάζαμε! Το βιβλίο λοιπόν έχει θέμα την Ελληνική μειονότητα της Βορείου Ηπείρου και το τι πέρασε επί Ενβέρ Χότζα κυρίως. Φυσικά μέσα από τον μύθο, περνάει και όλη η ιστορία της περιοχής.
Επίσης, η κλήρωση τού βιβλίου σας σε συνεργασία με τις εκδόσεις Κλειδάριθμος στην ομάδα μας Φίλοι Ιστορικού Μυθιστορήματος είχε εξαιρετικά μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο. Αυτό είναι κάτι που το βλέπετε και στις παρουσιάσεις που κάνετε ανά την Ελλάδα και την Κύπρο;
Είναι αλήθεια ότι το αναγνωστικό κοινό έχει αγκαλιάσει το βιβλίο από την πρώτη στιγμή, οι δε εντυπώσεις των αναγνωστών που φτάνουν σε μένα μέσω του Facebook, πέρα του ότι είναι εξαιρετικές, πρέπει να σας πω ότι πολλές φορές με συγκινούν. Μου έγραψε μια φιλόλογος πρόσφατα ότι «Είμαι στην σελίδα 441 και δεν το τελειώνω, γιατί δεν θα βρω εφάμιλλο βιβλίο να διαβάσω!». Τι άλλο σημαντικότερο να μου γράψουν και μάλιστα όταν προέρχεται από φιλόλογο! Πρέπει να σας πω πιο συγκλονιστική για μένα διατύπωση ως συγγραφέα, δεν υπήρξε ποτέ.
Τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με την λογοτεχνία της νοσταλγίας; Τουλάχιστον τέσσερα από τα έξι βιβλία σας (Το πέρασμα αντίκρυ, Είμαι πολίτισσα, τζάνουμ!, Τραπεζούντα, το διαμάντι της Ανατολής, και Σμύρνη, συγγνώμη) μπορούν άνετα να κατηγοριοποιηθούν σε αυτό το είδος…
Είναι απλό, έχω κι εγώ καταγωγή από μια αλησμόνητη πατρίδα και αυτά τα θέματα με συγκινούν ιδιαίτερα, σε συνδυασμό με μια διαδεδομένη αμάθεια που επικρατεί στην Ελληνική κοινωνία που με παρακινεί να ασχοληθώ με αυτά τα θέματα. Το ιστορικό λοιπόν μυθιστόρημα θεωρώ ότι έχει μια αποστολή, να προσφέρει στον αναγνώστη πέρα από το ταξίδι και πέντε γνώσεις ιστορίας. Τουλάχιστον τα δικά μου βιβλία, θεωρώ ότι υπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο αυτό τον στόχο. Άλλωστε κουβαλάω τον δάσκαλο πάντα μέσα μου. Είναι κάτι που μου το επισημαίνουν και οι αναγνώστες αυτό.
Στο βιβλίο σας Σμύρνη, συγγνώμη (εκδ. Καστανιώτη, 2008) γράφετε για την Μικρασιατική Καταστροφή. Από την έρευνα που κάνατε, πού θα εντοπίζατε τα αίτια εκείνης της τραγωδίας;
Βασική αιτία των δεινών αυτού του έθνους είναι ο διχασμός. Φανατιζόμαστε εύκολα, διχαζόμαστε εύκολα, αλληλοσκοτωνόμαστε ακόμη πιο εύκολα. Έτσι δίνουμε δικαιώματα στους τρίτους να μας εκμεταλλεύονται ή να μας ξεπουλούν, όπως συνέβη απροκάλυπτα στην Μικρασία.
Το πρώτο σας βιβλίο, Ο ηπειρώτικος γάμος, εξεδόθη το 2004. Πώς αποφασίσατε το μεγάλο βήμα;
Είναι αλήθεια ότι το πρώτο μου βιβλίο είναι λαογραφικό. Λόγω της πατριδολατρίας μου συγκέντρωνα χρόνια λαογραφικό υλικό για τα ήθη, τα έθιμα και τα τραγούδια του γάμου σε διάφορες περιοχές της Ηπείρου και το 2001 το έκανα βιβλίο, μαζί με ένα εξαιρετικό CD με 33 τραγούδια του παραδοσιακού γάμου παιγμένα από τον μεγάλο Πέτρο Λούκα Χαλκιά. Το βιβλίο αυτό έκανε 8 εκδόσεις κι έτσι αποφάσισα να γράψω το πρώτο μου μυθιστόρημα. Έγραψα λοιπόν για τον εμφύλιο, είχα πολλά ακούσματα από μικρός για την περίοδο αυτή, ήταν ας πούμε το πιο προσφιλές μου θέμα. Έτσι ξεκίνησε αυτό το υπέροχο ταξίδι που συνεχίζεται με όλο και μεγαλύτερη επιτυχία και αναγνώριση από το αναγνωστικό κοινό.
Με τι δυσκολίες θα έρθει αντιμέτωπος ένας νέος συγγραφέας που θέλει να εκδώσει το βιβλίο του;
Είναι πολλές και κυρίως είναι η δυσκολία να βρεις και να συνεργαστείς με έναν φερέγγυο εκδοτικό οίκο, τον οποίο και να μπορείς να τον εμπιστευτείς. Η κρίση έχει επηρεάσει τους πάντες και φυσικά τους εκδοτικούς οίκους. Σημαντικό επίσης θέμα είναι η προώθηση ενός βιβλίου και ο τρόπος που αυτή γίνεται, όπως και η διάθεση του εκδότη να πιστέψει σε σένα και να επενδύσει επάνω σου.
Πώς πιστεύετε ότι έχει επηρεάσει η κρίση τις αναγνωστικές μας συνήθειες;
Σίγουρα έχει επηρεάσει στο θέμα της επιλογής ενός βιβλίου. Πολλοί επιλέγουν να αγοράσουν ένα φθηνότερο βιβλίο, χωρίς να σκέφτονται ότι και η ποιότητα θα είναι ευθέως ανάλογη. Επίσης έχει επηρεάσει την συχνότητα που κάποιος αγοράζει ένα βιβλίο.
Πόσο σας έχει βοηθήσει το Facebook και εν γένει το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην προώθηση των βιβλίων σας;
Σίγουρα το διαδίκτυο προσφέρει μεγάλες δυνατότητες και προσπαθώ να τις εκμεταλλευτώ όσο καλύτερα μπορώ, στην προσπάθεια προώθησης των βιβλίων μου.
Από τα σχεδόν τριάντα χρόνια που περάσατε στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ποια είναι η εικόνα που αποκομίσατε για την σχέση των εφήβων με την λογοτεχνία; Τι θα κάνατε ώστε οι έφηβοι να διαβάζουν περισσότερο;
Εγώ προσωπικά δεν μπορώ από μόνος μου να κάνω απολύτως τίποτε. Εκείνο όμως που μπορεί να κάνει πολλά είναι το σχολείο, το οποίο σήμερα κάνει δυστυχώς ελάχιστα, όχι με ευθύνη των εκπαιδευτικών αλλά των πιεστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Παιδείας. Η διαπίστωση πάντως είναι σκληρή, οι έφηβοι δεν διαβάζουν σχεδόν καθόλου λογοτεχνία γιατί το σχολείο δεν τους έχει εθίσει σε αυτό.
Τέλος, θα θέλαμε μερικές προτάσεις βιβλίων, και ιστορικών και λογοτεχνικών, για τους αναγνώστες μας.
Θα μου επιτρέψετε να μην το κάνω για τους σύγχρονους συναδέλφους τους οποίου υπολήπτομαι, θα σας πω μόνο που βρίσκω εγώ καταφύγιο όταν θέλω να διαβάσω κάτι. Καταφεύγω στον Καζαντζάκη βασικά και τους άλλους κλασικούς.
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Δεύτο και ευχόμαστε καλή συνέχεια και καλή επιτυχία στα νέα του βιβλία!
Φίλες και φίλοι, μείνετε συντονισμένοι στην Κοιλάδα της Γνώσης για περισσότερες συνεντεύξεις…