Γιατί διάβασα την Κόκκινη Αυγή; Για την πρώτη πρόταση στο οπισθόφυλλο: «Σ’ έναν κόσμο άναρχο, ορφανό από Ιστορία, ο πολιτισμός έχει καταρρεύσει».
Πρόσφατα επιχείρησα να διαβάσω την τετραλογία Οι Ιστορίες της Ετοιμοθάνατης Γης τού Jack Vance, τόσο επειδή έψαχνα βιβλία ηρωικής φαντασίας, όσο και επειδή με γοήτευσε η ιδέα του κατεστραμμένου κόσμου, του παρακμάζοντος πολιτισμού και του ετοιμοθάνατου ήλιου. Για λόγους που δεν είναι της παρούσης, η ανάγνωση μου διακόπηκε στο μέσο τού δεύτερου βιβλίου. Η δίψα μου όμως για ιστορίες σε κατεστραμμένους κόσμους (και δεν εννοώ το κλασικό μεταποκαλυπτικό σκηνικό τύπου The Walking Dead ή Metro 2033 αλλά κάτι πιο κοντά σε ηρωική φαντασία όπως στις προαναφερόμενες Ιστορίες της Ετοιμοθάνατης Γης) παρέμενε ακόρεστη. Με τα καλά λόγια που άκουσα για τον Γρηγόρη Δημακόπουλο και την εν εξελίξει τριλογία του Η Εποχή των Θρύλων, αποφάσισα να ξεκινήσω το πρώτο βιβλίο, Η Κόκκινη Αυγή (Πηγή, 2019, 608 σ.).
Η Κόκκινη Αυγή, λοιπόν, ξεκινάει με ιδανικό τρόπο. Σε μία από τις πιο έρημες και κακόφημες περιοχές τού κόσμου, την Γη της Εξορίας, συναντάμε τον εξόριστο πολεμιστή Λίαμ – ο οποίος κρύβει ένα σκοτεινό μυστικό – και τον μικρό του γιο Χόουπ. Οι δυο τους ζουν σε ένα από τους ελάχιστους συνοικισμούς που ακόμα επιβιώνουν. Όπως θα περίμενε κανείς σε ένα βιβλίο φαντασίας, το μυστικό που στοιχειώνει τον Λίαμ κάνει γρήγορα τα πράγματα επικίνδυνα για αυτούς και τους αναγκάζει να εμπλακούν στην βίαιη διαμάχη που συγκλονίζει τον κόσμο. Βλέπετε, τα λίγα μεγάλα κράτη (ουσιαστικά πόλεις-κράτη) παλεύουν μεταξύ τους για ψήγματα της χαμένης γνώσης των Αρχαίων, της κραταιάς αυτοκρατορίας που διαφέντευε τον κόσμο μέχρι πριν μερικούς αιώνες και καταστράφηκε από άγνωστη αιτία. Αυτή η διαμάχη εξιστορείται και από άλλους χαρακτήρες, όπως τον Βασιλιά της κραταιάς Ιμάρ, Βέιλαν, και τον Λοχαγό των Εβένινων Ιπποτών Γκερτρούν.
Η απάντηση στο γιατί κατέρρευσε ο πολιτισμός – προφανώς, με άλλα δύο βιβλία να υπολείπονται – δεν δίνεται στην Κόκκινη Αυγή, όμως την απόλαυσα πάραυτα. Η δομή ήταν αριστοτεχνική, παρότι πρόκειται για το πρώτο έργο τού συγγραφέα και πρώτο κομμάτι μίας τριλογίας. Μου άρεσε η επιλογή sword-and-sorcery σκηνικού, δηλαδή ενός ψευδομεσαιωνικού κόσμου αντί για ενός βικτωριανού/steampunk/υπερεξελιγμένου που άλλα έργα προτιμούν. Μου έβγαλε επίσης αρκετά από γεωμετρική Ελλάδα μετά την κατάρρευση των μυκηναϊκών κέντρων… Το δυνατότερο στοιχείο του βιβλίου για εμένα είναι η πρόταση που ανέφερα στην αρχή του άρθρου (δηλ. η κατάρρευση του πολιτισμού), και με χαρά μου διαπίστωσα ότι ο Δημακόπουλος επενδύει στο σχετικό μυστήριο, δίνοντας ψήγματα ιστορίας και περιγραφών περίεργων τοπίων κάθε τόσο. Στο μυστήριο συντελούν και μερικοί αινιγματικοί χαρακτήρες, όπως ένας κάποιος Σιδηρούς Μάγος, για τους οποίους ελπίζω να μάθουμε περισσότερα στα επόμενα βιβλία. Άλλη μία εξαίρετη επιλογή τού συγγραφέα είναι ο μικρός αριθμός των χαρακτήρων-αφηγητών, που του επιτρέπει να κρατήσει τον έλεγχο της ιστορίας αλλά και να δώσει την απαραίτητη σε μία τριλογία ποικιλία. Επίσης, ο Δημακόπουλος κατάφερε κάτι δύσκολο για βιβλίο επικής φαντασίας: να πει μία απλή ιστορία κτίζοντας όμως την δική της ιδιοπροσωπία αντί να την βασίσει σε κάποιο γνωστό έργο τού είδους (λέγε με Άρχοντα των Δαχτυλιδιών). Ένα ακόμα θετικό στοιχείο είναι η διαφορετική φόρτιση χαρακτήρων ανάλογα με το τον αφηγητή, κάτι που απαιτεί υψηλή τεχνική (θα με θυμηθείτε όταν συναντήσατε τα του Βέιλαν). Κι άλλους έξτρα πόντους για αρένες μονομάχων, περιγραφές πόλεων, βιβλία απόκρυφης γνώσης, τάγματα ιπποτών, και περίεργες θάλασσες… Τώρα, θα ήθελα λιγότερο μακροσκελείς διαλόγους, λεξιλόγιο και εκφράσεις που να ταιριάζουν περισσότερο σε κάθε χαρακτήρα, πιο ξεκάθαρο το διακύβευμα της τριλογίας και τον ρόλο του Χόουπ, περιορισμό αναχρονιστικών εκφράσεων όπως «διεθνή ύδατα», καθώς και διαφορετικά ονόματα χαρακτήρων ώστε να νιώθω ότι όντως διαβάζω ελληνική σειρά φαντασίας και όχι μεταφρασμένη. Και φυσικά, θεωρώ την παρουσία χαρτών και παραρτήματος απαραίτητη (υπάρχουν μόνο στο δεύτερο βιβλίο).
Εν κατακλείδι, πέρασα καλά με την Κόκκινη Αυγή, πρώτο τής τριλογίας Η Εποχή των Θρύλων τού Γρηγόρη Δημακόπουλου, και σύντομα ελπίζω να διαβάσω και το δεύτερο βιβλίο, Ο Δρόμος της Εξορίας. Κατανοώ την δυσπιστία πολλών για το ελληνικό φανταστικό, όμως τα καλά βιβλία όπως Η Εποχή των Θρύλων πρέπει να τα στηρίζουμε για να προοδεύσει το είδος εν Ελλάδι.
Φίλες και φίλοι, μείνετε συντονισμένοι στην Κοιλάδα της Γνώσης για περισσότερες παρουσιάσεις βιβλίων, συνεντεύξεις, και κληρώσεις…