Όταν διαβάζεις ένα βιβλίο για δεύτερη φορά σε τέσσερις μήνες και σου αρέσει περισσότερο κι από την πρώτη, ε τότε είναι καλό. Ο λόγος για την συλλογή ιστοριών τρόμου Αφώτιστες Περιοχές (2020, 388 σελ.) του Βασιλείου Γιαννάκη!
Πριν πούμε όμως για τον Γιαννάκη, θα πούμε για τον Μπάρκερ. Τον Κλάιβ τον Μπάρκερ. Πρόκειται για τον περιβόητο αρχηγέτη τού αστικού τρόμου, τον οποίο απογείωσε με τις έξι συλλογές διηγημάτων Βιβλία του Αίματος. Δεν είναι όλες οι ιστορίες εκεί μέσα καλές, αν και υπάρχουν αρκετές άριστες. Αυτό πάντως που κάνει τα Βιβλία του Αίματος να ξεχωρίζουν είναι ο στροβιλίζων ηλεκτρισμός που βγάζουν μέσω των πολλών ιστοριών αστικού τρόμου που περιέχουν. Στην Ελλάδα δεν είχα δει μέχρι τούδε κάτι αντίστοιχο ως προς τον αστικό τρόμο (αν και ειδικά τώρα τελευταία βγαίνουν συνεχώς αξιόλογες ιστορίες λαογραφικού τρόμου). Πιθανότατα αρκετές μεμονωμένες ιστορίες ή ακόμα και συλλογές/ανθολογίες που δεν έχω ανακαλύψει ακόμα θα μπορούσαν να ενταχθούν στο είδος αυτό. Όμως θα έχουν δύσκολο έργο όταν θα συγκριθούν με την συλλογή διηγημάτων Αφώτιστες Περιοχές τού Βασίλειου Γιαννάκη.
Μιλάμε για πέντε φοβερές και τρομερές ιστορίες αστικού τρόμου, εξαιρετικά δομημένες και καλογραμμένες, με μία παρηκμασμένη Ελλάδα στο παρασκήνιο των περισσότερων. Ξεχωρίζουν για την πρωτοτυπία τους, για την αριστοτεχνική πρωτοπρόσωπη αφήγηση, και για την ατμόσφαιρα που χτίζουν. Θαρρώ πως με αυτό το βιβλίο ο Γιαννάκης έπρεπε να κατέβει στους φετινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, στο άλμα επί κοντώ ή και εις μήκος. Γιατί; Μα διότι το άλμα που κάνει σε σχέση με τα δύο προηγούμενα βιβλία του που έχω διαβάσει (Μυστικοί εφιάλτες και κρυφοί φόβοι και Η νύχτα που έβρεξε μαχαίρια) είναι όντως ολυμπιακών διαστάσεων και θα είχε ελπίδες ενός ολυμπιακού μεταλίου! Έχω διαβάσει εκατοντάδες βιβλία και συγγραφείς, αλλά τέτοια βελτίωση δεν έχω ξαναδεί. Και δεν την θεωρούσα και εφικτή.
Τι άλλο θα ήθελα; Καλύτερη λογοτεχνική επιμέλεια (έχουν ξεφύγει εκνευριστικά πολλά τυπογραφικά και ορθογραφικά), περισσότερες ιστορίες (βάλε δέκα, τι να σου κάνουν οι πέντε, ούτε μέχρι το στομάχι δεν φτάνουν), ιστορίες βασισμένες σε πραγματικούς ελληνικούς αστικούς μύθους, και πιο δουλεμένους διαλόγους.
Πάμε τώρα να δούμε μία-μία τις πέντε αφώτιστες ιστορίες…
- Οι κάτοικοι των τοίχων (140 σελ.): η δυτική Αθήνα έχει εξελιχθεί σε ερημωμένη παραγκούπολη. Μόνοι της κάτοικοι οι άστεγοι που έχουν εξαθλιωθεί από την οικονομική κρίση. Η ιστορία ακολουθεί τις περιπέτειες ενός εξ αυτών, μέσα από συγκρούσεις με νταήδες, διαμονές σε στοιχειωμένα εργοστάσια, ξυσίματα στους τοίχους, έγγραφα ανατριχιαστικών πειραμάτων στην Κατοχή, και την παρουσία ενός περίεργου τύπου με Audi. Η φοβερή πρωτοπρόσωπη αφήγηση συνθέτει όλα τα παραπάνω σε μια στρωτή δομή και τα συγκλίνει σε ένα εκρηκτικό τέλος. Παίζει ελληνορωμαϊκή πάλη με την τρίτη και την πέμπτη ιστορία για την διάκριση ως η καλύτερη τού βιβλίου (εντάξει, το παραδέχομαι, με έχουν επηρεάσει οι Ολυμπιακοί Αγώνες).
- Εργατικό Κόστος (22 σελ.): είμαστε ξανά σε παραγκούπολη, αυτήν την φορά στην ανατολική Αθήνα, κάποια στιγμή στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, όπου ο Αμαζόνιος και τα δάση της Αφρικής έχουν αποψιλωθεί και το ξύλο και το χαρτί θεωρούνται πλέον είδη πολυτελείας. Ένας ευσυνείδητος πράκτορας του ΣΔΟΕ υποψιάζεται πως η Πλήρως Αυτοματοποιημένη Βιομηχανία τού Παρασκευά Χαρίση απασχολεί αδήλωτους εργαζομένους, καθώς τα μηχανήματά της είναι σχεδόν πρωτόγονα. Αποφασίζει να ερευνήσει την υπόθεση και ανακαλύπτει κάτι… τρομακτικό. Ξανά φοβερή πρωτοπρόσωπη αφήγηση, ισχυρή δόση μυστηρίου, εύγεστο σφηνάκι.
- 666 kHz (75 σελ.): τι ιστορία, Θεέ μου… Στην Νέα Υόρκη (εντάξει, ας το παραβλέψουμε αυτό), ένας σεφ ακούει διάφορους μυστηριώδεις ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς και μιλάει με έναν ταξιτζή με την ίδια ασχολία. Όταν πέφτει στα 666 kHz, ακούει ήχους βασανισμών και έπειτα μία απόκοσμη φωνή βγαλμένη από την κόλαση. Η ιστορία συνεχίζεται μέσα από μία ψυχεδελική ακολουθία επεισοδίων, ενώ στην Νέα Υόρκη ο αριθμός των εξαφανισμένων ανθρώπων όλο και μεγαλώνει, με τις αρχές να κάνουν δειλά-δειλά λόγο για κατά συρροήν δολοφόνο…
- Το Κανάλι (16 σελ.): από τις καλύτερες εναρκτήριες παραγράφους, ένα κανάλι με αίματα και κρέατα στο οποίο καταλήγουν τα απορρίματα των κρεατοβιομηχανιών και θυμίζουν έντονα το Ντέρι τού Στίβεν Κινγκ. Βρισκόμαστε όμως στην Λιβαδούπολη, όπου η οικονομική ανέχεια έχει επίσης παραγκοποιήσει μεγάλα μέρη της και δημιουργήσει ένα πλήθος αγανακτισμένων πολιτών. Ανατριχιαστικές επιγραφές εμφανίζονται σε τοίχους κτηρίων, και φήμες για μαγεία και ανθρωποθυσίες εξαπλώνονται… Λέω να ξαναδιαβάσω και την παλιά συλλογή τού Γιαννάκη Μυστικοί εφιάλτες και κρυφοί φόβοι, που έχει αρκετές ιστορίες στην Λιβαδούπολη…
- Η Μελωδία των Ζωυφίων (115 σελ.): μία ιστορία φόρος τιμής στον Βασιλιά με τα Κίτρινα, στον οποίο γίνεται κιόλας έμμεση αναφορά. Το τραγούδι ενός συγκροτήματος οδηγεί στην τρέλα – ακόμα και στον θάνατο – όσους το ακούν, ενώ στοιχειώνει την ζωή των υπολοίπων. Όταν το συγκρότημα εξαφανίζεται από το προσκήνιο και η απόκτηση τού εν λόγω τραγουδιού γίνεται σχεδόν αδύνατη, ένας θαυμαστής τού συγκροτήματος κάνει ό,τι μπορεί για να ξαναβάλει στα αυτιά του τους περίεργους ήχους του. Ξανά φοβερή πρωτοπρόσωπη αφήγηση και δομή, αναφορές σε ασσύριους δαίμονες και στον Λάβκραφτ, το τέλος θα μπορούσε να είναι πιο δυνατό. Δείτε και τα επεισόδια Cigarette Burns και Sick Girl τής αμερικανικής ανθολογίας τρόμου Masters of Horror (και όλα τα άλλα επεισόδια βασικά, η σειρά τα σπάει).
Νομίζω πως οι Αφώτιστες Περιοχές πρέπει να τοποθετηθούν στο ίδιο σκαλί τού βάθρου με τις τρεις καλύτερες συλλογές διηγημάτων που έχω διαβάσει (Ο Ιός της Βαβέλ τού Δημήτρη Δελαρούδη, Αγαλήνευτα Βάθη τού Μιχάλη Δαγκλή, και Μυστικά στο Λυκόφως τού Γεωργίου Δάμτσιου), και τις οποίες ελπίζω να διαβάσετε και εσείς. Διαβάστε επίσης όλα τα Βιβλία του Αίματος τού Μπάρκερ, παρότι η ποιότητα ποικίλλει από ιστορία σε ιστορία έχει αρκετές εξαιρετικές. Δείτε και τις ταινίες The Midnight Meat Train, Creep (2004), και Candyman (1992) για περισσότερο αστικό τρόμο.
Φίλες και φίλοι, μείνετε συντονισμένοι στην Κοιλάδα της Γνώσης για περισσότερες παρουσιάσεις βιβλίων, συνεντεύξεις, και κληρώσεις…