Παρότι το βιβλίο λέγεται ο Ετρούσκος, τα γεγονότα του δεν διαδραματίζονται μόνο στην Ετρουρία (κεντρική Ιταλία) αλλά σε όλο το φάσμα του αρχαίου Ελληνικού κόσμου στις αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ. Από τις ακτές της Μικράς Ασίας κατά την διάρκεια της Ιωνικής επανάστασης, στην Σικελία του ατέρμονου πολέμου μεταξύ Ελλήνων, Καρχηδονίων, Ετρούσκων, και αυτοχθόνων, και έπειτα στην νεαρά ακόμη Ρώμη, ο Τουρς, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, ζει πραγματικά τα πάντα: έρωτες και προδοσίες, φιλίες και έχθρες, χαρές και απώλειες, μάχες και ανέμελες στιγμές.
Ο Μίκα Βάλταρι, ο πιο πολυμεταφρασμένος φινλανδός συγγραφέας, συνέγραψε αυτό το διαμάντι το μακρινό 1955, αλλά η απολαυστική ιστορία των 696 χορταστικών σελίδων ρέει τόσο κελαρυστά που εύκολα κάποιος θα το χρονολουγούσε σε μεταγενέστερη εποχή.
Ο αριθμός των χαρακτήρων είναι σχετικά μικρός, κι έτσι το χρονικό και γεωγραφικό βάθος της ιστορίας δεν προκαλεί δυσκολία στην ανάγνωση. Η αφήγηση της ζωής του Τουρς σε πρώτο πρόσωπο και η αληθοφανής απεικόνιση της Μεσογείου των Περσικών Πολέμων είναι οι δύο ισχυρότεροι λόγοι για να διαβάσει κανείς το βιβλίο. Σίγουρα αποτελεί μία από τις καλύτερες ιστορίες που συνάντησα το 2017, και ευελπιστώ να μπορέσω κάποια στιγμή να το ξαναδιαβάσω.
Ο Ετρούσκος είναι διαθέσιμος εις την ελληνική από τις εκδόσεις Καλέντη, και μάλιστα σε πρόσφατη μετάφραση της Μαρίας Μουρτζούκου, απευθείας από τα φινλανδικά. Άλλα αξιόλογα βιβλία του συγγραφέα, επίσης διαθέσιμα στα ελληνικά, είναι ο Ιωάννης Άγγελος και Σινουχέ ο Αιγύπτιος. Αλλά για αυτά θα τα πούμε κάποια άλλη στιγμή…
Σύνοψη:
“Είχα βρει καταφύγιο στην Έφεσο, με είχε μεγαλώσει ο Ηράκλειτος και είχα πολεμήσει τρία χρόνια στην Ιωνία. Είχα ακολουθήσει τον Δωριέα, είχα χύσει αίμα και είχα πληγωθεί για τους Έλληνες… Οι πόλεις τους πολεμούσαν η μια την άλλη. Μισούσαν τους άριστους και τους εξόριζαν. Μόνο η τυραννία τους κρατούσε πειθαρχημένους στις μεγάλες πόλεις της Δύσης… Ρωμαίος δεν ήμουν και την ελληνικότητά μου την είχα χάσει. Ήμουν ξένος πάνω στη γη και δεν γνώριζα καν την καταγωγή μου”. Πήρε μέρος στην επανάσταση της Ιωνίας, ζήτησε χρησμό από το μαντείο των Δελφών, πολέμησε στη ναυμαχία της Λάδης στο πλευρό των Φωκαέων, περιπλανήθηκε σαν πειρατής στη Μεσόγειο, έζησε στην Ιμέρα του τυράννου Κρίνιππου και στα σικανικά δάση, βρέθηκε στη Ρώμη, πολέμησε τους Έλληνες στο πλευρό των Καρχηδονίων του Αμίλκα, αγάπησε, προδόθηκε, πόνεσε και τελικά βρήκε τη λύτρωση. Ακολουθώντας τον Τουρμς που αναζητεί την ταυτότητά του, περιδιαβαίνουμε μαζί του ολόκληρη τη Μεσόγειο της εποχής των Περσικών Πολέμων. Το μυθιστόρημα “Ο Ετρούσκος” παρουσιάζεται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό για πρώτη φορά χωρίς περικοπές, μεταφρασμένο απευθείας από τη φινλανδική γλώσσα. Το 2011 το Υπουργείο Πολιτισμού της Φινλανδίας απένειμε το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης στη Μαρία Μαρτζούκου, η οποία έχει μεταφράσει στα ελληνικά αρκετά φινλανδικά έργα, μεταξύ των οποίων τα πέντε μυθιστορήματα του συγγραφέα Mika Waltari, που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καλέντη.