Μέρες που είναι, είπα να πάρω μερικά βιβλία με Χριστουγεννιάτικη θεματική. Ένα από αυτά είναι οι Χριστουγεννιάτικες Ιστορίες (εκδ. Ερατώ, 2001, 7.67€), μία συλλογή οκτώ διηγημάτων από κλασικούς συγγραφείς τού 19ου αιώνα (Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Ναθάνιελ Χώθορν, και Φίοντορ Ντοστογιέφσκι) αλλά και του 20ου. Το βιβλίο διαβάζεται γρήγορα και εύκολα. Παρακάτω, λέω δύο λόγια για κάθε διήγημα.
1. Το τελευταίο όνειρο της γριάς βελανιδιάς, του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν
Ο Δανός Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (1805-1875), ο καλύτερος παραμυθάς τού 19ου αιώνα, προσφέρει ένα γλυκό και συγκινητικό παραμυθάκι με φιλοσοφικές προεκτάσεις για την ουσία τής ζωής. Μία αιωνόβια ιτιά αδυνατούσε να καταλάβει πώς τα Εφήμερα, ένα είδος μύγας που ζει μόνο μία μέρα, απολαμβάνει την ζωή. Ένα όνειρο όμως θα της διδάξει πως η απόλαυση έχει να κάνει όχι με την διάρκεια αλλά με την αγάπη. Το Τελευταίο όνειρο της γριάς βελανιδιάς διαβάζεται ευχάριστα και από μεγάλους. Πρωτοδημοσιεύτηκε το 1858.
2. Το Χριστουγεννιάτικο συμπόσιο, του Ναθάνιελ Χώθορν
Η διαθήκη ενός ηλικιωμένου κυρίου ορίζει ένα κληροδότημα για την ετήσια διεξαγωγή ενός ιδιόρρυθμου συμποσίου. Συγκεκριμένα, οι διαχειριστές τού κληροδοτήματος πρέπει να καλέσουν τους δέκα πιο δυστυχισμένους ανθρώπους που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον. Ο ίδιος ο ηλικιωμένος κύριος συμμετέχει στον δείπνο μέσω τού σκελετού του, ο οποίος τοποθετείται στην κεφαλή τής τραπέζης. Μέσα από αλλεπάλληλα συμπόσια ερχόμαστε σε επαφή με κάθε λογής δυστυχισμένο, με ισχυρές αναφορές σε φιλοσοφικές θεωρίες και κοσμοαντιλήψεις. Συνεκτικό στοιχείο των συμποσίων, εκτός τού σκελετού, είναι ένας μυστηριώδης νέος που φαινομενικά δεν έχει κανένα λόγο να βρίσκεται εκεί… Μιλάμε για ένα δυνατό γοτθικό διηγήμα τού Ναθάνιελ Χώθορν (1804-1864), του μεγάλου Αμερικάνου συγγραφέα, ο οποίος θεωρείται ένας από τους καλύτερους διηγηματογράφους τού 19ου αιώνα. Το Χριστουγεννιάτικο συμπόσιο είναι σκοτεινό, καλογραμμένο, και λέει μία μεγάλη αλήθεια: ότι υπάρχουν δυστυχισμένοι άνθρωποι ακόμα και τα Χριστούγεννα. Σημειωτέον πως ο Χώθορν έχει γράψει και ιστορίες τρόμου, όπως την Κόρη του Ραπατσίνι, η οποία περιλαμβάνεται στην συλλογή διηγημάτων του Twice-Told Tales. Το Χριστουγεννιάτικο Συμπόσιο πρωτοδημοσιεύτηκε το 1844 στο περιοδικό The United States Magazine and Democratic Review.
3. Το ουράνιο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
Ο γίγαντας των ρωσικών γραμμάτων τού 19ου αιώνα, ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι (1821-1881), κατορθώνει με λίγες μόλις σελίδες να γράψει μία άκρως συγκινητική ιστορία. Ένα μικρό και ορφανό παιδί περιφέρεται μόνο μέσα στους παγωμένους δρόμους τής Αγίας Πετρούπολης μία παραμονή Χριστουγέννων. Παρατηρεί ευτυχισμένες στιγμές μέσα από βιτρίνες καταστημάτων και παράθυρα σπιτιών, ελπίζοντας να μπορούσε να βρίσκεται κι αυτό εκεί. Μία ατυχής συνάντηση ακολουθεί, και ύστερα ο Ντοστογιέφσκι δίνει ρεσιτάλ με δύο σελίδες γεμάτες συγκίνηση. Καταπληκτική ιστορία. Το ουράνιο Χριστουγεννιάτικο δέντρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1876 στην συλλογή τού Ντοστογιέφσκι A Writer’s Diary.
4. Η εύθυμη ψυχή, της Ελίζαμπεθ Μπόουεν
Μία Χριστουγεννιάτικη ιστορία στην Αγγλία τού Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου τής Ιρλανδής Ελίζαμπεθ Μπόουεν (1899-1973). Μία γυναίκα καλείται στο σπίτι συγγενών της, οι οποίοι φιλοξενούν και μία θεία τους που απελάθηκε από την Ιταλία. Την ιστορία διαπνέει ένα μυστήριο σχετικά με την τύχη τής προηγούμενης μαγείρισσας, το οποίο και αποδεικνύεται καταλύτης για το τέλος. Δεν μπορώ να πω ότι με ενθουσίασε. Η εύθυμη ψυχή δημοσιεύτηκε το 1942.
5. Τα Χριστούγεννα ενός παιδιού από την Ουαλία, του Ντύλαν Τόμας
Ο Ουαλός ποιητής Ντύλαν Τόμας (1914-1953) γράφει μία εν πολλοίς αυτοβιογραφική ιστορία για τα Χριστούγεννα τής παιδικής του ηλικίας. Αναπολεί με νοσταλγία τις ανέμελες εκείνες στιγμές, όπου έπαιζε χιονοπόλεμο με τους φίλους του, άνοιγε τα δώρα του, και έστηνε φάρσες. Τα χριστούγεννα ενός παιδιού από την Ουαλία είναι από τις πιο γνωστές ιστορίες τού Τόμας. Δημοσιεύτηκε σε έντυπη μορφή το 1955.
6. Χριστουγεννιάτικη ιστορία, του Βλαντίμιρ Ναμπόκωφ
Τρεις άνθρωποι που ασχολούνται με το βιβλίο είτε ως συγγραφείς είτε ως κριτικοί, επιδίδονται σε μία συζήτηση για το πώς να γραφεί μία καλή χριστουγεννιάτικη ιστορία. Θέλοντας να την διανθίσουν με κοινωνικές αναφορές και να στηλιτεύσουν τα κακώς κείμενα τής Ρωσίας τού 19ου αιώνα, διεξαγάγουν μία κάπως αστεία συζήτηση. Η Χριστουγεννιάτικη ιστορία τού Ρώσου Βλαντίμιρ Ναμπόκωφ (1899-1977) πρωτοδημοσιεύτηκε το 1928.
7. Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα, του Τζων Απντάικ
Η εκδοχή τού Αμερικάνου Τζων Απντάικ (1932-2009) για τα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα. Δεν με ενθουσίασε.
8. Ο γάιδαρος και το βόδι, του Μισέλ Τουρνιέ
Αν και δεν του φαίνεται, το διήγημα αυτό τού Μισέλ Τουρνιέ (1932-2016) είναι από τα καλύτερα τής συλλογής. Αφηγητής είναι ένας γαϊδαράκος, που γκρινιάζει για τις δυστυχίες τής σκληρής ζωής του ως υπατακτικού ζώου και ζηλεύει πιο τυχερά ζώα όπως τα άλογα. Μία νύχτα φέρνει τον γάιδαρο και τον ιδιοκτήτη του σε έναν στάβλο στην Βηθλεέμ όπου βρίσκουν καταφύγιο ένα ανδρόγυνο με το νεογέννητό τους. Εκεί ακούμε έναν καταπληκτικό διάλογο μεταξύ τού αρχαγγέλου Γαβριήλ και του βοσκού Σύλλα, γεμάτου αναφορές σε βιβλικές ιστορίες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την θυσία τού Ισαάκ από την Αβραάμ. «Αποτυχημένη επανάστηση» την χαρακτηρίζει ο Γαβριήλ και δεσμεύεται ότι δεν θα υπάρξουν ξανά θυσίες είτε ανθρώπων είτε ζώων παρά μόνο τού Υιού του Θεού. Ο γαϊδαράκος θεραπεύεται από μία βασανιστική πληγή, και μας λέει πως πολλά χρόνια μετά το νεογέννητο στον στάβλο θα τον καβαλήσει όταν μπαίνει στην Ιερουσαλήμ, προς τέρψιν τής γαϊδουραμάνας…
Μείνετε συντονισμένοι για περισσότερα τέτοια άρθρα αλλά και για κληρώσεις βιβλίων στην ομάδα Φίλοι Ιστορικού Μυθιστορήματος και στην σελίδα Κοιλάδα της Γνώσης στο Facebook.